Leros’un tarihi de diğer birçok Yunan adası gibi antik çağlara dayanıyor. 1522’den 1912’ye kadar yaklaşık 400 yıl boyunca Osmanlı hakimiyetinde kalıyor. 1912 ile 1947 arasında da İtalya’nın yönetiminde olan ada, 1947’de diğer On İki Adalar’la birlikte Yunanistan’a katılıyor.

    Yalnız lezzet avcılarının değil tarih meraklılarının da ilgi odağı. 2. Dünya Savaşı yıllarında Almanlarca bombalanan, Yunanistan’daki cunta döneminde siyasi tutukluların sürgün yeri olan Leros, tarihi ve siyasi geçmişini yansıtan müzeleri ve kiliseleriyle de fark yaratıyor.

    Ağustos’ta Kastrolu Meryem Ana Festivali ve Eylül’de Balıkçı Festivali ile adından söz ettiren, ayrıca yaz boyunca çeşitli konserlere, tiyatro ve dans gösterilerine, sanat sergilerine mekan olan Leros, gittiği yerin geleneklerini, kültürünü en doğal haliyle tanımak isteyen gezginleri mutlu edecek bir tatil seçeneği.

“Ege’de Yunanistan’a bağlı Oniki Adalar’dan biri olan Leros (İleryoz) henüz turist müfrezelerine teslim olmamış, sahillerini otel ve yazlık inşaatlarıyla, beach club’larla doldurmamış, kendi karakterini büyük ölçüde korumayı başarmış sevimli bir ada.

    Leros adası, Bodrum Turgutreis’e 22 mil mesafede. Bodrum ve Turgutreis ten artık direk seferler var.Ya da KOS üzerinden tarifeler için ofisimizden Bilgi alabilirsiniz .Leros’ta havaalanı da var ve Atina’dan uçakla 45 dakikada adaya ulaşmak mümkün.

    Leros, Zeus’un kızı ve Apollon’un ikizi olan, mitolojideki en büyük Yunan tanrıçalarından Artemis’in adası olarak biliniyor. Partheni’deki havaalanına yakın Artemis tapınağından günümüze kalanlarsa birkaç oymalı taş blokla sütun parçasından ibaret.

    Ada 53 kilometrekarelik yüzölçümü ile bizim Prens adalarımızın toplam yüzölçümünün üç katından daha fazla genişliğe sahip. Leros kalesinden Aya Marinaya bakarken Kalenin içindeki kiliseleri de gezebilirsiniz. Aya Triada, bir diğeri  Panagia kilisesi insanların umut odağı olmuş. Mucizevi şekilde bir gece sahipsiz bir kayıkta bulunan Meryem Ana ikonuyla ünlü bu kilise, yaralıların ve çaresiz hastaların iyileştirici gücünden medet umduğu bir kutsal mekan. Leros  adasının bir diğer başlı başına incelenmesi gereken önemli konusu da hastanesi. Adada hastaların psikososyal rehabilitasyonunun yapıldığı bir Psikiyatri Hastanesi 1957’den beri faaliyet gösteriyor. Sağlık sektörü yarattığı iş olanakları ile 8 bin 500 nüfuslu adanın ekonomisinin can damarı.

Osmanlı ve İtalyan hakimiyeti

    Leros 1314’ten 1522’ye kadar Rodos şövalyelerinin elinde kalmış. Bu tarihte Osmanlıların Rodos’u kuşatmasını takiben Muhteşem Süleyman ile Şövalyelerin Başkumandanı arasında anlaşma imzalanmış ve Leros şövalyelerin elindeki tüm Ege topraklarıyla birlikte Türklerin eline geçmiş. 400 yıllık Osmanlı yönetimi boyunca Leros yarı otonom bir rejim yaşamış. Kalenin altında Aya Paraskevi denilen yerde konakları ve hamamları ile bir Türk mahallesi oluşturulmuş. Ada 1821’de bağımsızlığını kazanmış. 1912’de Oniki Adalar’ın kontrolünü ele geçiren İtalyanlar, Leros’u donanma üssü olarak kullanmış. Faşist Mussolini rejimi Leros’u Doğu Ege’de İtalyan hakimiyetinin en önemli üssü olarak görmüş, Portolago’da İtalyan mimarlar Rudolfo Petracco ve Armando Bernabiti tarafından art-deco tarzı binalarla yeni bir kent yaratılırken rejimin önde gelen isimlerinin yararlanması için bir de yazlık saray inşa edilmiş. 2. Dünya Savaşı sonrasında Oniki Adalar yeniden Yunanistan’a geçmiş. Ülkede yedi yıl süren Cunta Dönemi’nde aydınlar adadaki işkence kamplarına sürgün edilmiş. Partheni koyu arkasında kalan Agia Kıoura Kilisesi, Manolis Glezos, Kyriakos Tsakiris, Andonis Karagiannis gibi politik sürgünlerin yaptıkları, özellikle alaycı bakışlı İsa’yı konu alan duvar boyamaları ile mutlaka ziyaret edilmeyi hak ediyor. Leros tarihinin izleri Merikia’daki Tünel Savaş Müzesi’nde ve Alinda’daki Beleni Kulesi’nde yer alan Folklor ve Tarih Müzesi’nde görülebilir.

    Savaş Müzesi’ni ziyaret ettiğinizde, 2. Dünya Savaşı döneminde Leros’un Almanlarca bombalanmasını konu alan kısa süreli belgesel filmi izlemeyi de unutmayın. Partheni’de İtalyanlar döneminden kalma ve hala kullanılan askeri binalar var ancak bunlara girilmesine ve fotoğraf çekilmesine izin verilmiyor. Ada çevresinde savaş yıllarından kalma batık gemiler bulunuyor.